Lekarze z całego świata korzystają z wymyślonej przez dr Lechosława Ciupika, polskiego naukowca z Zielonej Góry, autorskiej metody leczenia kręgozmyku DrRB (Distraction by rotation, Reposition and Blockage). Wynalazek został dopracowany m.in. przez neurochirurgów z Bytomia, pod przewodnictwem dr Jerzego Pieniążka. Jest rejestrowany i chroniony w kilkunastu krajach, m.in. w Stanach Zjednoczonych, Izraelu, Turcji, Rosji, Kanadzie, a nawet w Chinach.

Kręgozmyk (ześlizg) to bardzo poważne schorzenie kręgosłupa. Najprościej mówiąc, polega na przesunięciu się kręgów względem siebie. Ten wyżej przesuwa się ku przodowi o kilka procent. Czasem zdarza się, że przesuwa się tak, że spada za krąg znajdujący się niżej. Pacjent odczuwa wtedy silny ból promieniujący do nogi, zwłaszcza przy wstawaniu i siadaniu. Nieleczony kręgozmyk może prowadzić do zaburzenia sprawności ruchowej, czucia a nawet potencji, w skrajnych przypadkach do niedowładu i nietrzymania moczu. Co ważne – kręgozmyk jest jednym z najtrudniejszych do leczenia schorzeń kręgosłupa.

Przez wiele lat brakowało skutecznej metody, by pomóc pacjentom w powrocie do zdrowia. Jeśli nie pomaga rehabilitacja, a życie pacjenta z przesuniętymi kręgami staje się nie do zniesienia, potrzebna jest operacja. To bardzo trudny i czasochłonny zabieg – mówi dr Jerzy Pieniążek, bytomski neurochirurg. Kiedyś, prostowano kręgosłup za pomocą specjalnych śrub wyciągowych. Wiązało się to z dużym ryzykiem nasilenia nieznośnego bólu. Bywało, że stabilizator łamał się podczas pochylenia, (kiedy człowiek pochyla się do przodu, nacisk na odcinek lędźwiowy kręgosłupa wynosi chwilowo od 600 do 800 kg!) Często, po operacji, kręgosłup wracał na poprzednią pozycję sprzed korekcji i dolegliwości powtarzały się.

W 1996 roku w firmie LFC w Zielonej Górze rozpoczęto prace nad ideą chirurgicznego leczenia ześlizgu DrRB (Distraction by rotation, Reposition & Blockage). Najważniejszym elementem tej metody jest czop repozycyjny SLIDER, składający się z dwóch wzajemnie poruszających się platform, chirurgicznie utwierdzonych w blaszkach granicznych, przyległych trzonów – wyjaśnia dr Lechosław Ciupik, pomysłodawca metody. W 1998 r. zaczęliśmy żmudne badania w zakresie bio-inżynierskim, przedklinicznym, na preparatach zwierzęcych oraz klinicznym.

Lechosław Ciupik przyznaje, że na tym etapie pracy nad wynalazkiem, nieoceniony wkład wnieśli polscy lekarze. Zaprosiliśmy do współpracy wybitnych specjalistów z uznanych ośrodków leczenia kręgosłupa – opowiada Lechosław Ciupik. Bytom reprezentował dr Jerzy Pieniążek, Zakopane – prof. Daniel Zarzycki, natomiast w Brukseli nad naszym wynalazkiem pracowali prof. Marek Szpalski i prof. Robert Gunzburg. Prace nad SLIDEREM były bardzo intensywne. Pracujący nad nimi lekarze zostali jego współwynalazcami.

Ogromny wkład w badania przedkliniczne nad SLIDEREM wnieśli neurochirurdzy z Bytomia. Tu oceniano efektywność leczniczą tej metody. Dr Jerzy Pieniążek przeprowadzał pierwsze operacje z zastosowaniem SLIDERA. Warto podkreślić, że jest to najbardziej fizjologiczna metoda ustawienia kręgów. Umożliwia ich prawidłowe ustawienie niemal w stu procentach z jednoczesną dystrakcją, repozycją i końcowym ustabilizowaniem – mówi dr Jerzy Pieniążek. Aby zastosować implant SLIDER, lekarze za pomocą specjalnych narzędzi mobilizują przestrzeń pomiędzy przemieszczonymi kręgami. Gdy jest ona wystarczająco ruchoma, instalują implant składający się z dwóch niezależnych części, które przesuwają się względem siebie. Powierzchnia implantu przypomina uzębienie rekina. Zęby kotwiczą implant w kręgach, a gdy ten trzyma się mocno, przesuwają w odpowiedni sposób jego części, by naprowadzić trzony kręgowe w położenie zbliżone do naturalnego, czyli naprzeciw siebie. To tak zwana repozycja, najtrudniejsza część zabiegu – mówi dr Jerzy Pieniążek. Aby zabieg był skuteczny, potrzebna jest jeszcze stabilizacja kręgów.

Po zabiegu z użyciem implantu SLIDER pacjent wraca do pełnej sprawności już po tygodniu (przy stosowaniu metody śrub wyciągowych potrzebował aż sześciu tygodni, by wrócić do zdrowia).

Bytomscy neurochirurdzy wykonali najwięcej na świecie operacji leczenia kręgozmyku metodą SLIDER. To oni szkolą kolegów po fachu w kraju i za granicą, zanim metoda lub licencja zostanie tam dopuszczona do użytku. Trzeba podkreślić, że nie są to ani powszechne, ani łatwe zabiegi. Według międzynarodowych raportów stanowią one około 5% wszystkich operacji kręgosłupa, co i tak stanowi poważną liczbę.

Praca nad opracowaniem implantu SLIDER trwała około pięciu lat. Metoda jest wystawiana na międzynarodowych kongresach na całym świecie. Zapoznający się z nią lekarze, wyrażają się o niej z uznaniem. Patent na jego wykorzystanie kupiło wiele krajów na świecie, w tym Stany Zjednoczone, Chiny czy Rosja. Świadczy to o tym, że nasza metoda jest innowacyjna, skuteczna i na najwyższym poziomie – podkreśla Lechosław Ciupik. Tym bardziej, że rywalizują z nami wielkie, światowe koncerny medyczne. Tymczasem to naszą metodę kupują ośrodki leczenia kręgosłupa w innych krajach.

Warto podkreślić, że firma LFC, jest jedyną tak innowacyjną firmą w Polsce. Ma własne centrum badawczo-rozwojowe, zaopatrzone w unikalną aparaturę i prowadzi badania w ramach interdyscyplinarnych projektów w klinikach ortopedycznych i neurochirurgicznych w całej Europie. LfC wypracowała przez lata zaawansowany system szkoleniowy dla zespołów operacyjnych.

Od wielu lat Lechosław Ciupik, zielonogórski bioinżynier współpracuje z zespołem neurochirurgów Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego nr 4 w Bytomiu. Wspólnie pracują nad wymyślonymi i wyprodukowanymi przez Lechosława Ciupika implantami, które wspomagają chirurgię kręgosłupa.

Implant SLIDER jest zarejestrowany w Polsce i posiada znak jakości CE. Obecnie jest w trakcie procedur rejestracji i uzyskiwania ochrony patentowej w wielu krajach całego świata, z których każda ma indywidualny tryb i wymogi.

Warto również wspomnieć, że inny implant stabilizujący kręgosłup - „InSwing” - opracowany i wdrożony do leczenia pacjentów przez zielonogórsko–bytomski zespół, został w 2007 roku kupiony przez amerykański koncern i jest stosowany na świecie do dzisiaj. Jak dotąd jest to jedyny w historii powojennej polski patent sprzedany do USA.

 Zdjęcie nr 1 i 2: Schemat metody SLIDER/LfC łączącej najważniejsze dla chirurgicznego leczenia ześlizgu elementy: dystrakcję (odbarczenie), repozycję i blokowanie - ustabilizowanie.

Zdjęcie nr 3: Pierwsza zagraniczna operacja z użyciem implantu SLIDER – Antwerpia, 2005r. (na sali operacyjnej od lewej dr Jerzy Pieniążek, Bytom; dr Lechosław Ciupik, Zielona Góra i prof. Robert Gunzburg)