Reprezentanci środowiska diagnostów laboratoryjnych, techników analityki medycznej oraz wszystkich innych zawodów związanych z medycyną to uczestnicy konferencji naukowo – szkoleniowej „Pacjent w obliczu współczesnej diagnostyki laboratoryjnej”, która odbyła się 29 – 30 sierpnia 2009 roku w Kamieniu Śląskim. Około 100 uczestników wysłuchało 13 prelekcji oraz wzięło udział w panelu dyskusyjnym z udziałem wykładowców.

Podczas konferencji nie zabrakło wykładu dr n. med. Elżbiety Rabsztyn – Kierownika Zakładu Diagnostyki Laboratoryjnej. Temat wykładu: „Morfologia jako badanie podstawowe, przesiewowe w realiach Polskiej Ochrony Zdrowia – prawda czy fałsz?”

Poniżej zamieszczamy streszczenie wykładu przygotowane przez dr Rabsztyn.

Badanie przesiewowe (skriningowe) w medycynie to rodzaj strategicznego badania, które przeprowadza się wśród osób nie posiadających objawów choroby, którą dane badanie może wykryć.

Celem badań przesiewowych jest:

- wykrycie choroby we wczesnej fazie,

- postawienie wstępnej diagnozy,

- wczesna interwencja lekarza.

Wstępna diagnoza postawiona przy pomocy badania przesiewowego musi być potwierdzona innymi, bardziej dokładnymi badaniami, właściwymi dla danej choroby i zleconymi przez lekarza. Morfologia wraz ze wzorem odsetkowym, poziomem płytek krwi, retikulocytów i odczynem opadania krwi znajduje się w Wykazie Badań Diagnostycznych, kontraktowanych z NFZ przez lekarza pierwszego kontaktu, które należą się pacjentowi bezpłatnie. Morfologia jako uznane badanie podstawowe i przesiewowe, mówi o aktualnym stanie zdrowia pacjenta. Patologie jakie jesteśmy w stanie ocenić analizując wyniki morfologii pacjenta, wymagają niejednokrotnie prowadzenia ukierunkowanej dalszej diagnostyki. Oznaczając morfologię wraz ze wzorem odsetkowym i oznaczając poziom retikulocytów wraz z CHr dostarczamy dodatkowych informacji klinicznych ukierunkowując dalszą diagnostykę.

Oznaczając morfologię wraz ze wzorem odsetkowym, retikulocytami z CHr oraz rozmazem manualnym możemy dostarczyć następujących informacji klinicznych mówiących o:

- anemii z niedoboru żelaza – mikrocytarna – wykrycie i monitorowanie leczenia,

- anemii niedobór kwasu foliowego i witaminy B12 – makrocytarna,

- anemii hemolitycznej,

- leukopenii,

- leukocytozie,

- małopłytkowości,

- nadpłytkowości,

- anomaliach we wzorze odsetkowym limfocytów,

- defekcie mieloperoksydazy,

- obecności pasożytów we krwi obwodowej,

- candidzie,

- obecności komórek nowotworowych na obwodzie.

Wszystkie te patologie wykrywane podczas rutynowego oznaczenia morfologii krwi wraz ze wzorem odsetkowym są istotnymi informacjami klinicznymi pozwalającymi na ukierunkowaną diagnostykę, szybkie wykrycie schorzenia i szybką interwencję lekarza.

Przy znanym zakresie zadań lekarza POZ (Podstawowej Opieki Zdrowotnej) zgodnym z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 20 października 2005, gdzie do zadań należy prowadzenie systematycznej i okresowej oceny stanu zdrowia w ramach badań przesiewowych zgodnie z odrębnymi przepisami. Morfologia powinna być wykonywana przynajmniej raz w roku u każdego obywatela jako badanie podstawowe, przesiewowe. Obserwowane realia w Polskiej Ochronie Zdrowia to dane statystyczne z oddziału NFZ, czy wyniki uzyskane dzięki akcjom badań przesiewowych prowadzonych przez Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym nr 4 w Bytomiu. W akcji z okazji Dnia Kobiet przebadano 361 kobiet – 51% patologii hematologicznych. W akcji Wiosna Onkologiczna przebadano 1000 pacjentów – 45% patologii hematologicznych. Ilość patologii hematologicznych obserwowanych podczas przeprowadzonych akcji badań przesiewowych może jednoznacznie wskazywać, że w Polskiej Ochronie Zdrowia morfologia nie jest badaniem przesiewowym i profilaktycznym. Z wywiadu przeprowadzonego z pacjentami zgłaszającymi się na akcje wiemy, że średnia czasu od ostatniej wykonanej morfologii to 5 do 10 lat.

reportaż z konferencji TVP Opole

http://ww6.tvp.pl/6483,20090830927536.strona